Od tamtego wydarzenia minęło już 36 lat i wciąż jest to jedno z dramatyczniejszych wspomnień w pamięci osób, którzy je przeżyli….

      Z  tej okazji dnia 15 grudnia 2017 roku w Janowskim Ośrodku Kultury odbyła się konferencja upamiętniająca wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. Organizatorami jej byli nauczyciele MKO NSZZ "Solidarność" w Janowie Lubelskim: Józef Wieleba, Aldona Pituch oraz Bartosz Szabat, a uczestniczyli w niej uczniowie wszystkich janowskich szkól ponadgimazjalnych.

      Podczas tej konferencji mogliśmy posłuchać interesującego wykładu prof. dr hab. Tomasza Panfila na temat przyczyn, przebiegu oraz konsekwencji stanu wojennego w Polsce. Wypowiedź uzupełniana była osobistymi refleksami prelegenta. Obecny na konferencji lek. med. Andrzej Berezowski opowiadał natomiast o swoich doświadczeniach w tym czasie – był on bowiem jedną z osób internowanych w tym okresie, za pracę jaką wykonywał – niesienie pomocy potrzebującym. Kolejnym gościem, którego opowieści mogliśmy wysłuchać był Henryk Jarosz. Jego słowa wzruszyły niejednego słuchacza – słowa jego przepełnione były smutkiem, żalem, bezradnością wobec historycznych wydarzeń. Konferencję Honorowym Patronatem objął Przewodniczący Rady Powiatu Janowskiego- Władysław Sowa, który także przytoczył wiele ciekawych informacji dotyczących tego mrocznego okresu w dziejach Polski.
      Wykład zaczął prof. dr hab. Tomasz Panfil, który jest członkiem Instytutu Pamięci Narodowej oraz profesorem nadzwyczajnym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Swą refleksję rozpoczął od przybliżenia nam postaci gen. Wojciecha Jaruzelskiego, który to 13 grudnia 1981 roku ogłosił stan wojenny w Polsce, a decyzję swą poparł słowami, iż sytuacja w kraju jest po prostu zła. Mało kto jednak uwierzył wtedy w prawdziwość jego słów. Od tego dnia w Polsce rozpoczęło się piekło. Do akcji przeciwko oponentom „władzy” i całemu ruchowi „Solidarności” wysłano tysiące pojazdów opancerzonych oraz dobrze wyposażonych funkcjonariuszy milicji. Błyskawicznie aresztowano i wysyłano do ośrodków odosobnienia działaczy opozycji, którzy teoretycznie zagrażali bezpieczeństwu państwa. Przeciwko tej wielkiej nieograniczonej sile stanęło głodne, nieuzbrojone i wyziębione społeczeństwo odrzucające wprowadzenie stanu wojennego. Wprowadzono tzw. „godzinę policyjną” dla wszystkich cywilów. Profesor mówił także o niebagatelnej roli związku „Solidarność”, który z dniem 13 grudnia 1981 został zdelegalizowany. Rozpoczęła się pacyfikacja strajków związków zawodowych prowadzona przez ZOMO. „Władze” ośmieliły się na tyle, że MSW zezwoliło na użycie broni palnej. Na ofiary nie trzeba było długo czekać, 16 grudnia 1981 roku doszło do masakry górników strajkujących w kopalni „Wujek”, gdzie zginęło 9 osób zaś 21 zostało rannych. To wydarzenie rozpoczęło szereg kolejnych ostrzeliwań. Zaledwie dzień później ogień został otworzony ku solidarnościowemu protestowi w Gdańsku. Jako ciekawostkę profesor opowiedział nam o podstępności Służby Bezpieczeństwa. Chcieli na tyle kontrolować życie obywateli, którzy nie współpracowali z nimi, że stawiano na ich drodze życiowej kobiety – działaczki SB, które potem stawały się ich żonami. Taki „zabieg” umożliwiał kontrolowanie ludzi przez cały czas. W owych czasach nie było już wiadomo, kto jest donosicielem, a kto jest lojalny. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce prezydent USA nałożył na Polskę sankcje, które były dodatkowym ciosem dla i tak już niewydolnej i zrujnowanej gospodarki. Jednym z symboli ówczesnych czasów był system kartkowy, stopniowo rozszerzany był na kolejne towary np. czekoladę (a właściwie wyrób czekoladopodobny), alkohol czy benzynę. W połączeniu z sankcjami przyczyniło się to do opustoszenia wszelkich sklepów. Ludzie wprawdzie mieli przydział na konkretny produkt, lecz nie mogli go zakupić, ponieważ po prostu go nie było. Wprowadzenie stanu wojennego było dość kontrowersyjnym czasem w historii Polski, który emanował zakłamaniem, korupcją czy sadyzmem. Katowano ludzi, aby tylko wyłudzić od nich informacje. System polityczny był tak zawiły, pełen luk, że politycy mogli robić wszystko, co tylko chcieli, nie ponosząc przy tym żadnych konsekwencji. Do dziś żyje jeszcze kilka osób, które za swe nieludzkie czyny nie otrzymali żadnej kary.

      Dr Andrzej Berezowski opowiedział natomiast o czasach, gdy był internowany. Tłumaczył nam, że nie należy być biernym na to, co się wokół nas dzieje. Nie możemy się poddawać i zawsze musimy walczyć o swą ojczyznę, jej wolność oraz dobro całego narodu. Pan Henryk Jarosz opowiadał nam o życiu codziennym podczas stanu wojennego. Inicjatywę spotkań z młodzieżą poza szkołą w formie lekcji otwartych czy konferencji docenił Przewodniczący Rady Powiatu Janowskiego Władysław Sowa. Zapewniał nas, że to nie ostatnie takie spotkanie oraz uświadamiał nam, jak ważna jest znajomość historii. Rozumiejąc przeszłość będziemy mogli w pełni zrozumieć teraźniejszość i w dużej mierze przyczynić się do budowania lepszej przyszłości. Młodzież, która chce poznawać swoje korzenie oraz przeszłość swojego kraju to cenny skarb. Wiedząc, co musieli przejść nasi przodkowie, ile krwi zostało przelanej, abyśmy mogli być tu gdzie jesteśmy – żyć w wolnym kraju, powinno być przestrogą, by nigdy nie doprowadzić ponownie do takiej sytuacji. Na koniec konferencji historycznej nasi szanowni goście odpowiedzieli na pytania uczniów zaspokajając ich ciekawość o historii oraz rozwiewając ich wątpliwości wobec i tak zawiłej historii. Książeczki informacyjne rozdane przez profesora będą cenną lektura dla uczestników spotkania.  
         Dzięki takim spotkaniom jak to, nasi uczniowie pogłębiają swoją wiedzę historyczną, rozpalając w sobie ogień patriotyzmu, aby w przyszłości godnie zaczepiać go w innych, a także przyczyniać się do poprawy struktury politycznej i gospodarczej kraju, do budowania lepszej Polski. Liczymy, że będziemy mieli możliwość jeszcze niejednokrotnie brać udział w takich konferencjach.

Sylwia Krzysztoń, klasa 2TI